| HORDHAC | nasabkiiscw | abraha | zamzamka | dhalashadiiscs | Baxiira | 6-guurkiikhadiija | 7-dhisidiikacbada | 8-soodiriddiiscw | 9-dadkiidiintaugusohoreeyey | 10-muujintiidiinta | 11-dhibkiisaxaabada | 12-daartiiarqam | 13-hijradiikowaad | 14-hijradiilabaad | 15-utegiddiiabiidaalib | 16-dhibkiiqurayshscw | 17-islaamiddiixamza | 18-islaamiddiicumar | 19-ergadiiqurayshescw | 20-cunqabatayntiirerhashim | 21-geeridiiabiidaalib | 22-geeridiikhadiija | 23-dhibkiireerdaaif | 24-dheelmiskii | 25-muminiintanrermakaahayn | 26-islaamidiireermadiina | 27-baycatulcaqabadiikowaad | 28-baycatulcaqabadiilabaad | 29-hijradiisaxaabadeemadiina | 30-hijradiirasuulkascw | 31-walaalayntii | 32-heshiiskiiscwyuhuudimadiina | 33-dhisiddiimasjidkascw | 34-heshiiskiiubayaiyoquraysh | 35-fasixiddiijihaadka | 36-bilaabidiidulamadajihadka | 37-badarqkowaad | 37b-badarqlabaad | 37c-badarqsadexaad | 37d-badarqafaraad | 37e-badarshanaad | 38-duulaankiibaniisulaym | 39-shirqoolkiiscw | 40-balanbixiiqaynuqaac | 41-duulaankiisuwayq | 42-dilkiikacabbinuashraf | 43-duulaankiidiiamariyobaxraan | 45-ilaaladiseydbinuxaarith | 46-uxudqkoowaad | 46a-uxudqlabaad | 46b-uxudqsadexaad | 46c-uxudqafaraad | 46d-uxudqshanaad | 47-dulamadiiuxudkuxigey | 48-mugdigiirajiic | 49-murugadiibirumacuun | 50-duulaankiibanuunadiir | 51-najdiiyobadartiilabaad | 53-duulaankiiduumatuljundul | 54-duulaankiiaxzaab | 55-duulaankiirerbaniiqurayda | 56-dilkiiabuuraafic | 57-ilaaladiimbinumaslama | 58-duulaankiibanuulixyaan | 59-israacraaciiilaalooyinka | 60-duulaankiibaniimusdaliq | 61-beenabuurkii | 62-ciidankiikuxigeybaniimusdaliq | 63-heshiiskiixudaybiya | 64-waraaqihiiscwdiray | 65-duulaankiidiiqirad | 66-dagaalkiikhaybar | 67-duulaankiidaaturiqaac | 68-ilaalooyinkiidaaturiqaackadib | 69-cumradiilasooqaleeyey | 70-ilaaloyinkicumratulqadaakadib | 71-dagaalkiimu-ta | 72-ilaaladiidaatusulaasil | 73-duulaankiifatxumakka | 74-dagaalkiixunayn | 75-ururintiizakada | 76-dhaqdhaqaqyadiidaaifkadib | 77-duulaankiitabuuk | 78-xajkiiabuubakar | 79-sanadkiiwufuudda | 80-xajjatulwiddaac | 81-ciidankiiusaama | 82-geeridiirasuulkascw | 83-haweenkiirasuulkascw | 84-sifadiirasuulka

21- GEERIDII ABII DAALIB

Tobankaa sano ee uu Rasuulka SCW difaacayey ma uusan qaadan islaamka isagoo ujeeda inuu xaq yahay oo xitaa gabay ku sheegay in islaamku yahay diin xaq ah sababta uu u rumeyna waxay ahayd Ilaah oo aan la damcin hanuunka.

Sannadkii 10aad ee soo diriddi Rasuulka SCW markay cunaqabatayntii dhammaatay ka dib ayuu Abii-dhaalib xanuunsaday, xanuunkaas oo ahaa kii uu u geeriyooday. Odeyaashii qureysh markay maqleen xanuunkaas Abii-dhaalib ayey shir qaateen waxayna is dheheen "waad maqasheen in uu Abii-dhaalib xanuunsan yahay waxaana la arkaa inuu u dhinto, annaga iyo Maxammedna is gefi mayno oo xaaladdiisu meel adag ayey taagan tahay, haddaan waxyeelleyno markii Abii-dhaalib dhintana carab ayaa na ceebeynaysa oo dhahaysa "intii Abii-dhaalib noolaa wax way yeeli kari waayeen laakiin markuu dhintay ayey waxyeelleeyen" sidaa darteed waa hadda u tagnaa Abii-dhaalib oo ku dhahnaa annaga iyo wilkaaga arrin cad nakala sii oo ha nabad geliyo ilaahyadayada iyo diintayada annaguna waa nabad gelineynaaye." waxay markaa Abii-dhaalib u direen 25 nin oo odeyaashoodii ka tirsanaa oo go'aankaas ula tegey. Abii-dhaalib markuu arrinkoodii dhegaystay ayuu Rasuulka SCW u yeeray oo ku yiri "adeer reer tolkaa arrintaan bay la yimaadeene ka warran" Rasuulka SCW wxuu yiri "adeer hal kalimad keliya ha ii dhahaan", Abii-jahal ayaa hadlay oo yiri 'hal keliyaa.. iyada iyo toban la mid ah ayaan kuu dhahayaa". Rasuulka SCW wuxuu yiri waxaad dhahdaan "LAA ILAAHA ILLA LAAH". Nimankii qureysheed markay maqleen "ninkaani wax uu idiin oggol yahay ma jirtee naga soo kiciya meesha".

Ibnu Hishaam wuxuu yiri arrintani waa qisada ay ka warramayso suuradda la yiraahdo SAAD bilwgeeda. Waxaa is weyddiin leh sababtaa ay u diideen iney hal mar yiraahdaan kalimmadaas tawxiidka, maxay se toban jeer intay afka ka dhahaan ay howshooda isaga wadan waayeen? Su'aalahas jawaabtoodu waxay weeye, waxay ogaayeen macnaha ka dambeeya kalimaddaas iyo iney dhaqankooda oo dhan beddelayso, mana aysan rumeysneyn sida ay maanta in badan oo muslimiin sheeganayaa ay ku kadsomeen oo kalimmadaas iney afka uga dhawaaqaan ahayn maxaa yeelay islaamku waxaa weeye inu qofku qalbiga ka ictiqadiyo xubnahana uga dhaqmo Ilaahna si toos ah ugu xirnaado. Sidaa kale Allah isagoo tilmaamaya in markii allah keliya la sheego ay dhabarka jeedinayaan waxuu yiri:

"((Waxaan quluubtooda yeelnay dabool in ay fahmaan qur'aana, dhagahoodana culays, haddii aad (Nabiyow) qur'aanka dhexdisa ku xusto Rabbigaa kaligii waxay jeedinayaan dabada iyagoo cararaya), (Suuratul-Israa 46).

Ugu dambayntii Abii-dhaalib xanuunkii ayaa ad ugu siyaaday, Rasuulka SCW wuxuu aad isugu hawlay siduu adeerkiis uga badbaadin lahaa cadaabka Alle, laakiin Alle ayaan hanuun la damcin. Maalinkii ugu dambeysey ee sakaraadku hayey ayaa waxaa u yimid Rasuulka SCW isagoo ay la joogaan Abii-jahal iyo Cabdullaahi ibnu abii Ummaya oo doonaya in Abii-dhaalib ku dhinto diintii aabbayaashood, markaasuu Rasuulka SCW adeerkiis ku yiri "adeerow dheh LAA ILAAHA ILLA LAAH kalimmad aan Ilaahay agtiisa kaaga doodo" Abii jahal iyo Cabdullaahi ibnu abii Ummaya ayaa ka daba hadlay o yiri "Abii-dhaalib, ma diintii Cabdimudhalib baad ka tegeysaa?", kama aysan suulin iney ka daba hadlayaan mar kasta oo uu Rasulka SCW u bandhigo adeerkiis kalimmaddaas tawxidka ilaa uu markii dambe ka yiri "waxaan ku dhimanayaa diinta Cabdimudalib".

Abii-dhaalib waa uu ogaa in diinta Nabi Maxammed SCW uu wataa ay xaq tahay sida uu ku caddeeyey gabayaduu tiriyey, laakiin wuxuu xaqa u diiday armaa lagu yiraahda markuu dhimanayey buu baqdin daraaddeed u islaamay. Calla kulli xala ilaah ayaan hanuun u qorin sidaa ayuuuna ku geeriyooday. Allaah markuu arkay Rasulka SCW sida uu u jecel yahay adeerkiis isaguna hawlay hanuunkiisa ayuu aayaddaan ku soo dejiyey Rasulka SCW, oo ku yiri:

((Adigu ma hanuunin kartid ciddaad jeceshahay laakiin Alle ayaa hanuuniya ciddduu doono, isagaana og kuwa hanuunaya)), (Suuratul-Qasas 56).

Markii uu kufrigaas ku dhintay ayuuu Rasuulka SCW yiri "wan kuu dambi dhaaf weyddiin intaan la iga reebin" Hase yeeshee muddo ka dib markii Madiino loo wareegay ayaa Allaah soo dejiyey aayaddaan looga reebayo Rasuulka SCW iyo mu'miniinta iney gaalo dambi dhaaf u dalbaan.

((Uma haboona Nabiga iyo kuwa rumeeyey in ay Mushrikiin u dambi dhaaf wayddiiyaan, haba ahaadeen (mushirikiintaasi) qaraabadood, ka dib intay u caddaatay in ay yihiin (gaalo) ehelu Jaxiima), (Suuratu-Tawbah 113).